[ Pobierz całość w formacie PDF ]
artysty.
Użyty przed chwilą przymiotnik wymaga oczywiście uzasadnienia, wymaga wskazania, na
jakich rzetelnych walorach literackich Obrazy Wężyka się wspierają.
Opis wędrówki Wężyka po Egipcie składa się z trzech rozdziałów, każdy o odrębnym wy-
razie, te zaś z kolei z kilkunastu mniejszych całostek luznie ze sobą spojonych, z urywkowych
migawek, tworzących razem mozaikowo urozmaicony wizerunek kraju. Wężyk raz przenosi
czytelnika nieustannie z miejsca na miejsce, przechodzi z tematu na temat, w niespokojnym,
nerwowym pośpiechu stawiając mu przed oczy coraz to nowe obrazy; kiedy indziej znów
zwalnia tok narracji, by zabawić dłuższym opowiadaniem lub zająć bardziej szczegółowym
opisem. Tematyka migawek jest niezwykle różnorodna: treścią ich bywa ujrzany widok lub
zabawna przygoda, interesujący zabytek czy egzotyczny typ ludzki, niezwykły obyczaj lub
charakterystyczna anegdota, osobliwość fauny czy miejscowa legenda. Ale opis obyczajów
nie staje się nigdy zbiorem etnograficznych spostrzeżeń, opis budynków rozdziałem z histo-
rii architektury, opis okolicy fragmentem podręcznika geografii; nasyca je bowiem wrażli-
wość własna autora, dla którego celem jest nie relacja przedmiotowa, lecz subiektywne wra-
żenie, ujęte w starannie wypracowany kształt literacki.
Karty Wężykowego pamiętnika podróży po Egipcie pociągają nas dziś przede wszystkim
swą artystyczną świeżością. Nie ma tu rzeczy banalnych i pospolitych, nie ma szablonu i bez-
barwności. Nieprzeciętna spostrzegawczość ułatwia autorowi gromadzenie atrakcyjnego ma-
teriału, a nieustępliwa, nienasycona ciekawość prowadzi do zakamarków orientalnego życia i
obyczaju, niedostępnych podróżnym hotelowym. Uczulenie zmysłów na bogactwo otaczają-
cego świata pozwala mu zaobserwować przedmioty i ludzi w świetle niezwykłym, spojrzeć na
wydarzenia własnymi oczyma, bez najmniejszej potrzeby przywoływania na pamięć wrażeń
cudzych, wielokrotnie utrwalonych, pospolitych i spowszedniałych.
Zastanawiająco subtelny jest takt artystyczny młodego, bo zaledwie dwudziestotrzyletnie-
go podróżnika, który obronną ręką potrafi wybrnąć z sytuacji nawet najmocniej zagrażających
oklepanym frazesem. Małym arcydziełem jest opis wycieczki do piramid, całkowicie wolny
od, wydawałoby się, nieuniknionych tutaj banalnych rozważań historiozoficznych, którym
ujść nie zdołali nawet o wiele znakomitsi podróżopisarze. Posiada Wężyk rzadką umiejętność
utrzymywania komentarza w tonie lekkim, nie ześlizgując się w żurnalistyczną powierzchow-
ność.
Akompaniamentowe, ściszone brzmienie refleksji, wypowiadanych z różnych okazji, po-
chodzi głównie stąd, iż obraz kraju przekazuje Wężyk czytelnikowi nie za pomocą pojęcio-
wych sformułowań, lecz poprzez sugestie plastyczne. Plastyka Obrazów jest ich najbardziej
znamienną cechą: Wężyk jest świetnym malarzem gromadzącym szkice z podróży, szkice
111
żywe, barwne i wyraziste, zaskakujące sugestywnoścłą ujęcia, śmiałością linii, bogactwem
kolorów. W swoisty sposób wyraża się w nich zarazem poezja romantycznej wędrówki, jak i
proza trudnej i niebezpiecznej podróży, sentymentalna zaduma i łagodna ironia. Karty po-
ważne następują po rysunkach pełnych pogodnego humoru; w równoległych obrazach uwy-
puklają się kontrasty Egiptu przeszłości i Egiptu żywych, kairskiej nędzy i wystawnego życia
bejów, wizerunki dworaków i koczujących Beduinów.
W służbę plastycznej sugestywności Obrazów oddaje Wężyk stylistyczne i językowe
środki wyrazu artystycznego. Zależnie od jej potrzeb tok spokojnej gawędy przerywa żywy
dialog z współtowarzyszami wędrówki; po relacjonujących opisach następują zwroty kiero-
wane wprost do czytelnika, zwroty wciągające czytelnika w tok zdarzeń, angażujące go uczu-
ciowo, zmniejszające dystans pomiędzy autorem i odbiorcą. Wytwarza to atmosferę ciepłej
poufałości: podróżnik w tonie i nastroju przyjacielskim zwierza się ze swych wrażeń odnie-
sionych podczas wędrówki do egzotycznego kraju.
Ideałem Wężyka jest jak to sam określił styl niewymuszony, prosty, łatwy , styl [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl akte20.pev.pl
artysty.
Użyty przed chwilą przymiotnik wymaga oczywiście uzasadnienia, wymaga wskazania, na
jakich rzetelnych walorach literackich Obrazy Wężyka się wspierają.
Opis wędrówki Wężyka po Egipcie składa się z trzech rozdziałów, każdy o odrębnym wy-
razie, te zaś z kolei z kilkunastu mniejszych całostek luznie ze sobą spojonych, z urywkowych
migawek, tworzących razem mozaikowo urozmaicony wizerunek kraju. Wężyk raz przenosi
czytelnika nieustannie z miejsca na miejsce, przechodzi z tematu na temat, w niespokojnym,
nerwowym pośpiechu stawiając mu przed oczy coraz to nowe obrazy; kiedy indziej znów
zwalnia tok narracji, by zabawić dłuższym opowiadaniem lub zająć bardziej szczegółowym
opisem. Tematyka migawek jest niezwykle różnorodna: treścią ich bywa ujrzany widok lub
zabawna przygoda, interesujący zabytek czy egzotyczny typ ludzki, niezwykły obyczaj lub
charakterystyczna anegdota, osobliwość fauny czy miejscowa legenda. Ale opis obyczajów
nie staje się nigdy zbiorem etnograficznych spostrzeżeń, opis budynków rozdziałem z histo-
rii architektury, opis okolicy fragmentem podręcznika geografii; nasyca je bowiem wrażli-
wość własna autora, dla którego celem jest nie relacja przedmiotowa, lecz subiektywne wra-
żenie, ujęte w starannie wypracowany kształt literacki.
Karty Wężykowego pamiętnika podróży po Egipcie pociągają nas dziś przede wszystkim
swą artystyczną świeżością. Nie ma tu rzeczy banalnych i pospolitych, nie ma szablonu i bez-
barwności. Nieprzeciętna spostrzegawczość ułatwia autorowi gromadzenie atrakcyjnego ma-
teriału, a nieustępliwa, nienasycona ciekawość prowadzi do zakamarków orientalnego życia i
obyczaju, niedostępnych podróżnym hotelowym. Uczulenie zmysłów na bogactwo otaczają-
cego świata pozwala mu zaobserwować przedmioty i ludzi w świetle niezwykłym, spojrzeć na
wydarzenia własnymi oczyma, bez najmniejszej potrzeby przywoływania na pamięć wrażeń
cudzych, wielokrotnie utrwalonych, pospolitych i spowszedniałych.
Zastanawiająco subtelny jest takt artystyczny młodego, bo zaledwie dwudziestotrzyletnie-
go podróżnika, który obronną ręką potrafi wybrnąć z sytuacji nawet najmocniej zagrażających
oklepanym frazesem. Małym arcydziełem jest opis wycieczki do piramid, całkowicie wolny
od, wydawałoby się, nieuniknionych tutaj banalnych rozważań historiozoficznych, którym
ujść nie zdołali nawet o wiele znakomitsi podróżopisarze. Posiada Wężyk rzadką umiejętność
utrzymywania komentarza w tonie lekkim, nie ześlizgując się w żurnalistyczną powierzchow-
ność.
Akompaniamentowe, ściszone brzmienie refleksji, wypowiadanych z różnych okazji, po-
chodzi głównie stąd, iż obraz kraju przekazuje Wężyk czytelnikowi nie za pomocą pojęcio-
wych sformułowań, lecz poprzez sugestie plastyczne. Plastyka Obrazów jest ich najbardziej
znamienną cechą: Wężyk jest świetnym malarzem gromadzącym szkice z podróży, szkice
111
żywe, barwne i wyraziste, zaskakujące sugestywnoścłą ujęcia, śmiałością linii, bogactwem
kolorów. W swoisty sposób wyraża się w nich zarazem poezja romantycznej wędrówki, jak i
proza trudnej i niebezpiecznej podróży, sentymentalna zaduma i łagodna ironia. Karty po-
ważne następują po rysunkach pełnych pogodnego humoru; w równoległych obrazach uwy-
puklają się kontrasty Egiptu przeszłości i Egiptu żywych, kairskiej nędzy i wystawnego życia
bejów, wizerunki dworaków i koczujących Beduinów.
W służbę plastycznej sugestywności Obrazów oddaje Wężyk stylistyczne i językowe
środki wyrazu artystycznego. Zależnie od jej potrzeb tok spokojnej gawędy przerywa żywy
dialog z współtowarzyszami wędrówki; po relacjonujących opisach następują zwroty kiero-
wane wprost do czytelnika, zwroty wciągające czytelnika w tok zdarzeń, angażujące go uczu-
ciowo, zmniejszające dystans pomiędzy autorem i odbiorcą. Wytwarza to atmosferę ciepłej
poufałości: podróżnik w tonie i nastroju przyjacielskim zwierza się ze swych wrażeń odnie-
sionych podczas wędrówki do egzotycznego kraju.
Ideałem Wężyka jest jak to sam określił styl niewymuszony, prosty, łatwy , styl [ Pobierz całość w formacie PDF ]